Od 1 października 2020 r. wchodzi w życie nowy JPK_VDEK, co oznacza nowe obowiązki w zakresie rejestrów VAT. Pojawi się przede wszystkim szereg dodatkowych kodów, których umieszczanie będzie obowiązkowe w rejestrach sprzedaży bądź rejestrach zakupu. Niektóre z nich będą dotyczyły również sprzedaży nieruchomości.
Jakie nowe kody w JPK mogą pojawić się przy sprzedaży nieruchomości?
Przede wszystkim pojawi się kod GTU_10 dotyczący dostawy budynków, budowli i gruntów. Księgując więc od 1 października 2020 r. fakturę dotyczącą sprzedaży nieruchomości obligatoryjnie trzeba będzie umieścić kod GTU_10. Kod tej pojawi się tylko w rejestrze sprzedaży (nie używamy go w rejestrze zakupu). Na pewno należy umieścić go w przypadku sprzedaży budynków, budowli i gruntów. Pojawia się jednak wątpliwość, czy kod ten powinien być umieszczony przez sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu, własności lokalu, miejsca parkingowego, czy też spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. W mojej ocenie również w tym przypadku należy umieszczać kod GTU_10, pomimo iż nie wynika to wprost z literalnego brzmienia przepisów. Do zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu odniosło się już jednak Ministerstwo Finansów, które na swoich stronach w najczęściej zadawanych pytaniach dotyczących nowego JPK potwierdziło, iż kod GTU_10 dotyczy zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu.
Kod GTU_10 powinien być umieszczony w JPK nie tylko w przypadku faktury dokumentującej dostawę, ale również w przypadku księgowania zaliczek dotyczących zbycia nieruchomości.
Kolejny problem, to czy kod GTU_10 powinien pojawić się tylko przy sprzedaży fakturowej, czy również w przypadku sprzedaży bezrachunkowej (np: sprzedaż dla osoby fizycznej udokumentowana tylko aktem notarialnym). Jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Finansów kody będą wymagane tylko w przypadku ujęcia w rejestrze sprzedaży fakturowanej. W mojej ocenie nie będzie jednak błędem umieszczenie kodu GTU_10 przy księgowaniu zbycia nieruchomości np.: na podstawie aktu notarialnego.
W przypadku sprzedaży nieruchomości z wyposażeniem, jeżeli na fakturze znajdą się poza dostawą nieruchomości również inne pozycje (np: sprzedaż mebli i artykułów AGD) nie ma potrzeby rozbijania faktury w rejestrze VAT na poszczególne części składowe. Z broszur Ministerstwa Finansów dotyczących JPK wynika, iż faktura powinna być zaksięgowana jedną pozycją i podane przy niej wszystkie kody dotyczące towarów/usług znajdujących się na tej fakturze. A więc w omawianym przypadku przy księgowaniu faktury dokumentującej sprzedaż nieruchomości z wyposażeniem umieścimy kod GTU_10, a gdyby znalazły się tam towary objęte również innymi kodami dodatkowo trzeba będzie podać również te inne kody (np.: GTU_06 dla urządzeń elektronicznych).
Jeżeli nieruchomość zostanie sprzedana dla podmiotu powiązanego dodatkowo trzeba będzie w rejestrze sprzedaży umieścić kod TP dotyczący istniejących powiazań pomiędzy podmiotami. Nie ma przy tym znaczenia wartość transakcji, ani przekroczenie limitów obligujących do sporządzenia dokumentacji do cen transferowych.
Przykład
Jan K. prowadzi indywidualnie działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. W październiku 2020 r. sprzedał on w ramach działalności gospodarczej niewielką działkę gruntu dla syna, który również indywidualnie prowadzi działalność gospodarczą za kwotę 30.000 zł. Była to jedyna transakcja z podmiotem powiązanym Sprzedaż została udokumentowana fakturą. Księgując wspomnianą fakturę Jan K. w rejestrze VAT powinien umieścić kod GTU_10 (sprzedaż gruntu) i TP (transakcja z podmiotem powiązanym). Natomiast w rejestrze zakupy prowadzony przez syna Jana K. nie pojawią się żadne dodatkowe oznaczenia (wspomnianej wcześniej kody dotyczą tylko rejestru sprzedaży).
GTU_10 i TP są to dwa główne kody, które pojawią się w nowym JPK w obrocie nieruchomościami. W branży budowlanej i deweloperskiej może oczywiście tych kodów wystąpić znacznie więcej np.: GTU_08 (w przypadku m.in. sprzedaży blachy płaskiej walcowanej), MPP w przypadku obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności (kod ten pojawi się zarówno w rejestrze sprzedaży jak i rejestrze zakupu).
Dodatkowo pojawią się również nowe kody odnoszące się do rodzajów dokumentów (np.: FP – faktura do paragonu, WEW – dokument wewnętrzny), ale szerzej o tym w jednym z kolejnych wpisów na blogu.
