Zdarza się czasami, iż właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką przenosi jej własność na wierzyciela w zamian za zwolnienie z długu. W takim przypadku, jeżeli nie upłynęło 5 lat od końca roku, w którym nabyto nieruchomość organy podatkowe domagają się rozliczenia podatku dochodowego traktując to zdarzenie jako odpłatne zbycie nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odmiennego zdania są natomiast sądy administracyjne. W wyroku z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. akt II FSK 1196/18 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził:
„(…) przeniesienie prawa własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie ma odpłatnego charakteru, gdyż przenoszący to prawo nie uzyskuje przysporzenia majątkowego – nie powiększają się jego aktywa majątkowe, a jedynie zmienia się ich struktura.
(…) przeniesienie prawa własności nieruchomości w celu zwolnienia z innego zobowiązania nie powoduje żadnego przysporzenia po stronie dłużnika, a tym samym nie stanowi źródła przychodów, o którym mowa w tym przepisie, gdyż w takiej sytuacji przepis ten rzeczywiście nie ma zastosowania”.
Podsumowując, zgodnie z orzeczeniami sądów administracyjnych przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie rodzi skutków na gruncie podatku dochodowego. Nie powstaje w takim przypadku przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Odmiennego zdania są niestety organy podatkowe. Ze względu jednak na korzystne orzecznictwo warto w takim przypadku rozważyć spór z urzędem skarbowym.
